Nöbetçi Eczaneler
El ve ayak üşümesi sonrasında cilt renginde değişimler yaşanmasına neden olan ve Raynaud hastalığı olarak bilinen bu durumun yalnızca soğukla ilgili olmadığı ortaya çıktı. Soğuk hava ve stres gibi tetikleyiciler atakları başlatabiliyor; kan akışının azalması sonucunda soğuma ve uyuşma gelişiyor. Dr. O’Donovan, Raynaud hastalığında dikkat edilmesi gereken bazı belirtiler bulunduğunu açıkladı.
Dr. O’Donovan’a göre, cilde kan taşıyan küçük atardamarlar düşük sıcaklıklara tepki olarak daralıyor ve bu durum bölgesel kan akışının ciddi şekilde kısıtlanmasına yol açıyor. Zamanla bu damarlar kalınlaşarak kan akışını daha da azaltabiliyor.
Dikkat Edilmesi Gereken İşaretler
Uzman, Raynaud hastalığının en belirgin işaretlerinden birinin cilt renginde değişim olduğunu belirtti. Etkilenen bölgelerde önce beyazlaşma, ardından maviye dönme gözlemlenebilir. Ancak bu renk değişiklikleri kişiden kişiye, özellikle cilt tonuna göre farklılık gösterebiliyor. Dr. O’Donovan, ellerin ya da ayak parmaklarının aşırı soğuk hissedilebileceğini ve uyuşma, karıncalanma, batma veya ağrı gibi duyusal değişikliklerin olabileceğini söyledi.
Kan akışı yeniden normale döndüğünde ciltte zonklama, karıncalanma ya da şişlik görülebilir. Bu belirtiler genellikle el ve ayak parmaklarında ortaya çıkmakla birlikte burun, dudak ve kulaklar da etkilenebiliyor. Isınmanın ardından bölgedeki kan dolaşımının tam olarak düzelmesi bazen 15 dakikayı bulabiliyor.
Nedenleri ve Tetikleyiciler
Uzmanlar Raynaud ataklarını tam olarak neyin tetiklediğinin kesin olmadığını belirtiyor; ancak soğuk hava koşulları en güçlü etkenlerden biri olarak öne çıkıyor. Ellerini soğuk suya sokmak, dondurucudan bir şey almak ya da dışarıda uzun süre kalmak bir atağı başlatabilir. Ayrıca duygusal stresin de bazı kişilerde benzer etki yaratabildiği ifade ediliyor.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
Belirtiler şiddetliyse ya da zamanla artıyorsa ve Raynaud hastalığı günlük yaşamı zorlaştırıyorsa doktora başvurulması öneriliyor. Ayrıca semptomlar vücudun sadece bir tarafında görülüyorsa; eklem ağrısı, ciltte döküntü ya da kas güçsüzlüğü gibi ek belirtiler varsa; 30 yaş üzerindeki kişilerde uyarı yapılması gerektiği bildiriliyor. İlk kez Raynaud belirtileri yaşıyorsanız veya 12 yaşın altındaki bir çocukta bu belirtiler görülüyorsa mutlaka bir doktora başvurulması tavsiye ediliyor.
Dr. O’Donovan, Raynaud hastalığının sıklıkla basit bir üşüme hissiyle karıştırıldığını; ancak doğru tanı ve tedaviyle kontrol altına alınması gereken bir damar sağlığı sorunu olduğunu vurguladı.