Ekonomi Yönetimindeki Tepkiler ve Emre Alkin’in Değerlendirmeleri
TÜİK verilerine rağmen, ekonomideki olumsuz gelişmeler iktidar çevrelerinde eleştirilere neden oldu. İktidar medyası, Mehmet Şimşek liderliğindeki ekonomi yönetimine tepki göstererek kabinede değişiklik talep etti. Türkiye Gazetesi yazarlarından Prof. Dr. Emre Alkin, uluslararası gözlemlerine dayalı bir analizle mevcut sorunları ele aldı.
Emre Alkin’in Küresel Gözlemleri ve Hatalar
Alkin, birçok ülkede hükümet ve merkez bankası yönetimlerinde değişikliklerin yaşandığını belirtti. Gelişen ülkelerde sıkça görülen dolarizasyon sorununu vurgulayarak, önceki yönetimlerin hatalarını şöyle özetledi: Rakamların manipülasyonu, dengesizliklerin gizlenmesi, tecrübesiz atamalar, mega projelere aşırı kaynak ayırma ve sosyal adaleti göz ardı etme.
Alkin, yeni yönetimler için evrensel bir reçete hazırladı. Seyahatlerinde not ettiği hataları detaylandırarak, reformların avantajlarını ve etkilediği grupları açıkladı. Bu reçete, mevcut yönetimlerin hatalarına yönelik çözümler sunuyor.
İktidar Medyasının Eleştirileri ve Alkin’in Önerileri
Alkin, gerçekçi yaklaşımların önemini vurguladı ve yeni atamaların tecrübeli kişilerden oluşması gerektiğini savundu. Enflasyonla mücadele ve refah artışı için kısa-orta vadeli adımlar önerdi: Toplumun desteğini almadan hiçbir program başarılı olamaz. İktidarlara karşı ‘olmaz’ diyebilmek için güvenilir kişiler şarttır. Suskunluk, eleştirilerden daha tehlikelidir.
Alkin, menfaat gruplarının itirazlarını beklediğini ifade ederek ekledi: Halkın refahı için taviz verilmemeli. Toplumla uzlaşmak mümkün olsa da, menfaat sahipleriyle anlaşma zor.
Alkin’in Reçetesi: Ekonomik Reformlar
- 1. Resmi Rakamların Şeffaflığı: Enflasyon ve büyüme verilerinin doğru hesaplanması, güveni artırır. Kurumları denetleyerek uluslararası standartlara uyum sağlanmalı.
- 2. Döviz Kuru Serbestliği: Kademeli serbestlik ile dalgalanmalar kontrol altına alınmalı. Kontrol edilen kur, illüzyon yaratır ve fakirleşmeye yol açar.
- 3. Kamu Tasarrufu: Mali disiplinle bütçe açığı azaltılmalı. Kaynaklar eğitim ve sağlık gibi alanlara yönlendirilmeli; kamu küçültülmeli.
- 4. Tecrübeye Dayalı Atamalar: Liyakat esas alınmalı. Tecrübeli, cesur kişiler atanarak enflasyonla mücadele güçlendirilmeli.
- 5. Mega Projelerin Yeniden Değerlendirilmesi: İsrafı önlemek için projeler durdurulmalı; dar gelirli vatandaşlara destek sağlanmalı.
- 6. Piyasa Denetimleri: Fiyat istikrarı için denetimler güçlendirilmeli; haksız rekabet engellenmeli.
- 7. KDV İndirimi: Zorunlu mallardaki KDV’yi %1’e indirerek hayat pahalılığı azaltılmalı; fiyat kontrolü etkinleştirilmeli.
- 8. Tarım ve Gıda Reformu: Tekelleri ortadan kaldırarak gıda fiyatlarını stabilize etmeli; tarladan tezgaha verimsizlikler önlenmeli.
- 9. Altyapı ve Ticaret Düzenlemeleri: Lojistik yatırımlarıyla maliyetler düşürülmeli; vergi politikaları optimize edilmeli.
- 10. Gayrimenkul Vergi Reformu: Spekülasyonu önlemek için adil politikalar uygulanmalı; birden fazla mülk sahiplerine vergi getirilmeli.
- 11. Enerji ve Teknoloji Verimliliği: Alternatif enerjiye yatırım yapılarak maliyetler azaltılmalı; teknoloji vergileri indirilmeli.
- 12. Otomotiv ve Ulaşım Politikaları: Vergileri standartlaştırarak ulaşım maliyetlerini düşürmeli; rekabet artırılmalı.
- 13. Gümrük Politikası: İthalat vergilerini azaltarak rekabeti artırmalı; lobiler düzenlenmeli.
- 14. Eğitim Reformu: Maliyetleri düşürürken kaliteyi koruyacak alternatifler geliştirilmeli; fiyatlama denetlenmeli.