Dick Cheney’nin Ölümü ve Ardından Yapılan Açıklamalar

Ölümü üzerine ailesinin yaptığı açıklamayı okuyunca gülümsedim: “Çocuklarına, torunlarına ülkemizi sevmeyi, cesaret, onur, sevgi, nezaket ile uçan balık avcılığı dolu bir hayat sürmeyi öğreten harika, iyi bir insandı”. Tek “hobi”sinin torunlarına bıraktığı uçan balık avcılığı olmadığını dünya bilirdi oysa. Gülümsememin nedeni bu.

Hayatı ve Tartışmalı Uygulamaları

Varlığıyla hayli kirlettiği dünyayı önceki gün 84 yaşında terk eden eski ABD Başkan Yardımcısı, eski Savunma Bakanı Dick Cheney’in “terör şüphelileri”ne yönelik, boğulma simülasyonu, uyku yoksunluğu gibi “gelişmiş sorgulama” “hobileri” de vardı. ABD Senatosu İstihbarat Özel Komitesi ile BM terörle mücadele, insan hakları özel raportörünün “işkence” olarak nitelendirdikleri “hobiler” yani.

Uçan balık avcılığına düşkünlüğünü zatürre ile kalp, damar sorunlarına bağlı komplikasyonlar yüzünden öldüğünde öğrendik. Bir katil olarak en masum hobisi bile canlı avlamakla ilgiliymiş meğer.

İdari Rolü ve Savaş Politikaları

Cheney’in başkan yardımcısı olarak görev yaptığı dönemde — George W. Bush’un iki dönemlik başkanlığının güçlü adamıydı — Amerika Birleşik Devletleri, 11 Eylül sonrası iki ülkeyi işgal etti: önce 7 Ekim 2001’de Afganistan’ı, ondan iki yıl sonra 20 Mart 2003’te Irak’ı. Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin’in 11 Eylül saldırılarıyla hiçbir ilgisinin olmadığı bilindiği halde hedef alınmasında Cheney’in büyük rolü vardır.

Kendisi gibi uğursuz Savunma Bakanı Donald Rumsfeld ile (Richard Nixon döneminde birlikte çalışmışlardı) birlikte hazırladıkları İran’a yönelik bir saldırı planından İran adını 11 Eylül sonrası çıkarıp “Irak”ı koydular. Sorulduğunda “fark eden bir şey yok” yanıtını verdiler.

Ekonomik Çıkarlar ve Halliburton

Ekibin Irak’a saldırılması konusundaki en ısrarlı üyesiydi Cheney. Neden öyleydi diye merak eden varsa anımsatayım; işadamıydı. CEO’su olduğu, emekli olduğunda 35 milyon dolar yıllık maaş aldığı şirketi Halliburton’un çıkarları için yemeyeceği halt yoktu. Irak’ın perişan edilmesinden, 1,5 milyon Iraklının öldürülmesinden sonra “Irak’ın yeniden inşası ile enerji projeleri için” ABD hükümetinden büyük ihaleler aldı Halliburton şirketi. Cheney de çok ama çok para kazandı elbette.

İşgalden, işkence yapmaktan zaman buldukça “uçan balık” avcılığı yapıyormuş demek.

Siyasi Tutumu ve Kararları

Sağcıların tüm özelliklerine sahipti. Savaşı savunmuş ama askere gitmemiştir örneğin. Daha 20’li yaşlarında Vietnam Savaşı’nı protesto etmek için kampüsleri kapatan o onurlu öğrencilerle kavga edecek kadar faşist kafalıdır. “Bizi Gazze’ye gönder Reis” diye bağıranların hepsinin bedelli askerlik yapması gibidir yaptığı. Askere gitmemek için her şeyi yapmıştır.

Kongre üyesi olduğu zamanlarda da kötü olan ne varsa hepsini savundu. Kürtaj haklarına karşı çıktı, o sıralar uzun yıllardır hapiste yatırılan Güney Afrikalı siyah hareketin lideri, sonranın Cumhurbaşkanı Nelson Mandela’nın serbest bırakılmasına, silah kontrolüne, çevre ile eğitim için para ayrılmasına karşı oy kullandı. Savunduğu tek bir “iyi” yoktu. Emekli olduktan sonra bile durmadı kötülüğü. Barack Obama’nın Irak’tan asker çekmesini “geri zekalıca” olarak eleştirdi, İran’ı önleyici olarak bombalamayı savundu.

Kişisel İmajı ve Skandallar

Kötü insan olmayı severdi, kuşku yok. Bir komedi programında onu Star Wars’ın kötü adamı Darth Vader’e benzettiler. “Benzetilmekten onur duyarım” dedi. Derisi kalındı yani.

Donald Trump’ı eleştirip seçimlerdeki Demokrat rakibi Kamala Harris’e oy vermesine bakıp “düzelmiştir” diye sananlar yanılır. Trump’ı “yeterince sert” olmamakla, korkaklıkla suçluyordu. Ama bu tutumunun herhalde Trump’a faydası olmuştur. Trump’ı sevebilmek için Cheney’e bakmak yeterliydi çünkü.

Becerebildiği hobisi “uçan balık” avcılığıydı. Düzovada, dağda bayırda avcılığı felaketti ama. 2006 yılında Teksas’ta avukat arkadaşı Harry Whittington’u yüzünden vurdu yanlışlıkla. Bilerek de bilmeyerek de “insan” vururdu yani. Saddam’ı 11 Eylül saldırılarıyla bağlantılı sanıp 1,5 milyon insanı “yanlış istihbaratla” öldüren adamdı ne de olsa.

Sağlık Geçmişi ve Ölümü

İlk kalp krizini 37 yaşında geçirdi. Yıllar sonra 2012’de kalp nakli oldu. Yıllar sonra 2025’de öldü. 37 yaşında ölseydi, yaşı 37 (de) olan milyonlarca Iraklı ölmeyecekti belki de. “Kalbi” de kötüydü yani.

Kapanış

Nihayet öldü. “Uçan balık”tır artık. Çok şükür.