Nöbetçi Eczaneler
Küresel piyasalarda bakır fiyatları, arz sıkıntılarına yönelik endişelerin artmasıyla tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Büyük madenlerde yaşanan üretim aksaklıkları ile Donald Trump yönetiminin uyguladığı tarifeler metal piyasasında sert hareketlere yol açtı. ABD ile Çin arasındaki ticaret geriliminin yumuşaması da fiyat artışını destekleyen diğer bir unsur oldu.
REKOR FİYAT: TON BAŞINA 11 BİN 137 DOLAR
Londra Metal Borsası’nda (LME) işlem gören gösterge bakır fiyatı, yüzde 1 artışla ton başına 11 bin 137 dolara ulaşarak Mayıs 2024’teki 11 bin 104 dolarlık önceki rekoru geride bıraktı. Analistler, arz tarafındaki belirsizliklerin bu yükselişte etkili olduğuna dikkat çekiyor.
TRUMP’IN TARİFELERİ VE ÜRETİM AKSAKLIKLARI ETKİLİ OLDU
Financial Times’ın haberine göre, “Trump yönetiminin bakır üzerindeki gümrük vergileri, yaşlanan maden altyapısı ve üretim tesislerindeki kesintiler fiyatları yukarı yönlü itti.” Jefferies analistleri yayımladıkları son raporda, “bazı büyük madenlerdeki operasyonel sorunlar nedeniyle üretimin zayıfladığı” ve gelecek yıl ciddi arz açıklarının oluşabileceğini belirtti.
YAPAY ZEKA VE ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ TALEBİ ARTIRIYOR
Bakır talebindeki büyüme, enerji altyapısı ve yapay zeka veri merkezlerine olan yüksek ihtiyaçtan kaynaklanıyor. Madencilik şirketleri bakırı “geleceğin büyüme motoru” olarak tanımlarken yeni rezervler için yarış hız kazanmış durumda. Benchmark Mineral Intelligence analisti Albert Mackenzie, arz kesintilerinin fiyatları yüksek seviyelerde tuttuğunu, ancak ABD-Çin ticaret savaşının yatırımcıları temkinli hale getirdiğini ifade etti. Mackenzie’ye göre iki ülke arasında ticaret anlaşmasına yaklaşılması yönündeki sinyaller son günlerde fiyatların yukarı yönlü hareketinde etkili oldu. Çin hâlâ “dünyanın en büyük bakır tüketicisi” konumunu koruyor.
BÜYÜK MADENLERDE ÜRETİM GERİLİYOR
Bu yıl bakır arzı bir dizi olumsuz gelişmeyle sarsıldı. Freeport-McMoRan’ın Endonezya’daki Grasberg madeninde meydana gelen ölümcül toprak kayması sonrası üretim durdu. Şirket, üretimin 2026’ya kadar düşük seyredeceğini açıkladı. Glencore, yılın ilk dokuz ayında üretimin yüzde 17 gerilediğini duyururken, Şilili Antofagasta da 2025 üretiminin önceki tahminlerin altında kalacağını bildirdi. Bu gelişmeler yatırımcıların beklentilerini aşağı çekti.
SEKTÖRDE BİRLEŞMELER VE AZALAN ÇIKTILAR
Yıl içinde gerçekleşen 50 milyar dolarlık Anglo American–Teck Resources birleşmesi sektörde dikkat çekerken, Teck’in Şili’deki Quebrada Blanca tesisinde üretim üçüncü çeyrekte yüzde 25 azaldı. Anglo American da Şili operasyonlarında yıllık bazda yüzde 20’lik bir düşüş yaşandığını raporladı.
FİZİKSEL PİYASADA DENGESİZLİK DERİNLEŞİYOR
ABD’ye yönelen bakır akışı, tarifeler öncesi hızlanarak diğer pazarlarda stokları azalttı. Comex depolarındaki bakır miktarı, Londra Metal Borsası (LME) ve Şanghay Vadeli İşlemler Borsası’ndaki toplam stokları aştı. Artan fiyatlar yeni yatırımcıların piyasaya girişini hızlandırdı. Mercuria gibi büyük ticaret şirketleri baz metal ticaretindeki paylarını büyütmeye başladı. Uzmanlara göre bu durum hem rekabeti artırıyor hem de spekülatif işlemlerin hacmini genişletiyor.