El Konulan Tütün Şirketleri
Habertürk ve Show TV gibi medya kuruluşlarının yanı sıra 121 şirkete el konulan Can Holding operasyonu, milyarlarca liralık tütün pazarını etkileyecek. El konulan şirketler arasında 16’sı sarmalık tütün, makaron ve filtre üretimi, ithalatı yapan firmalardır. Bu şirketler artık Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredilmiştir.
Bu karlı pazarda önemli bir payın TMSF tarafından yönetilmesi bekleniyor. Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, nitelikli dolandırıcılık, vergi kaçakçılığı ve kara para aklama suçlamalarıyla harekete geçti. Can Holding, geçen yıl Turgay Ciner’e ait Habertürk, Bloomberg HT ve Show TV gibi medya markalarını satın almıştı, ancak operasyonun odak noktası tütün sektörü oldu.
Can Holding, akaryakıt, elektronik, beyaz eşya ve özellikle tütün alanında büyük bir pazar payına sahip. Şirket sahiplerinin geçmişinde sigara kaçakçılığı olayları var; örneğin, 2002’deki ‘Duman Operasyonu’nda yer almışlardı. Bölgede tütün ticaretinin önde gelen aktörleri olmayı sürdürdüler.
Son 10 yılda, sarmalık tütünün açıkta satılmasına izin verilmesi ve hazır sigara satışına getirilen yasaklar, Can Holding’in büyümesine katkı sağladı. Manisa, Lüleburgaz ve Mersin’de büyük fabrikalar kurdular. Üretim, ithalat ve pazarlama yapan 15 tütün şirketi el konulanlar arasında yer alıyor. Bu şirketler şöyle:
- Akpa Aksiyon Tütün Mamulleri Pazarlama
- JPI Uluslararası İç ve Dış Ticaret
- Fine Blend Tütün ve Teknolojik Yatırım
- Towtech Tütün Mamulleri ve Filtre Sanayi
- European Tütün ve Tütün Mamulleri Sanayi
- Avrasya Sigara ve Tütüncülük
- Luksor Tütün Mamulleri Pazarlama
- Boğaziçi Sigara ve Tütüncülük Sanayi
- Turktab Tütün Mamulleri Pazarlama
- Elit Tütün Sanayi ve Ticaret
- Turktobacco Sigara İç ve Dış Ticaret
- Propus Makaron Sanayi ve Ticaret
- Royal Tobacco Uluslararası Yatırım
- Turkish Tobacco Tütün Mamulleri Pazarlama
- Özpa Sigara Dağıtım Pazarlama
Bu şirketlerin bazıları üretim, bazıları pazarlama ve dağıtım, diğerleri ise ithalat faaliyetlerinde bulunuyor. Markalar arasında Instark, JXB gibi sarmalık tütünler, makaron ve filtre ürünleri yer alıyor. Türkiye’de tütün ticareti için yetki belgesi olan 128 şirket bulunuyor, ancak Can Holding’in pazar payı oldukça önemli.
Türkiye’de geçen yıl tütün mamullerinden elde edilen vergi 309 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Toplam tütün mamulleri satış hasılatı 550-600 milyar lirayı buluyor. Kaçak satışlar, makaron, filtre ve nargileyi de eklediğimizde pazar büyüklüğü artıyor. Türkiye, dünya tütün pazarında ilk 10 içinde yer alıyor.
Sigara zamları ve ithal tütün kısıtlamaları, tüketicileri yerli sarmalık tütün markalarına yönlendirdi. Pazarda birkaç büyük oyuncu hakim ve bunlardan biri olan Can Holding’in şirketleri artık TMSF’nin elinde. Bu durum, sektörde yeni gelişmelere yol açabilir.