Nöbetçi Eczaneler
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan Ev Kadınlarına Erken Emeklilik Düzenlemesi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın esnafa erken emeklilik fırsatı sunacak düzenlemeyi duyurmasının ardından, gözler Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçim öncesi vaatleri arasında yer alan kadınlara yönelik emeklilik düzenlemesine çevrildi. Erken emeklilik düzenlemesi için geri sayım başlarken, eski SGK Başmüfettişi Uzmanı İsa Karakaş’tan müjdeli haber geldi. Karakaş, kadınların emeklilik düzenlemesinin de Bağ-Kur’lulara erken emeklilik sürecine dahil edildiğini; düzenlemeden kimlerin nasıl faydalanacağını ilk detayları ve rakamlarıyla açıkladı.
Erken Emeklilik Tarihi ve Gecikme Nedenleri
Karakaş’ın aktardığına göre düzenlemenin hayata geçirilmesinde yaşanan gecikmenin başlıca sebepleri ekonomik öncelikler ve 6 Şubat depreminin yarattığı bütçe dengesi oldu. İktidarın önceliği enflasyonla mücadeleye verilirken, ev kadınlarına yönelik düzenleme için çalışmalar ertelendi. Karakaş, iktidardan aldığı kulis bilgisine dayanarak çalışmanın 2028 yılına kalmayacağını, 2027 yılının son çeyreğinde tamamlanıp yürürlüğe konacağını yazdı.
Hedef Kitle ve Kapsam
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye’nin 42,6 milyonluk kadın nüfusunun iş gücüne dahil olmayanlarının büyük kısmını ev hanımları oluşturuyor. Sayısı 9 milyonu aşan ev hanımları, kayıt dışı geçici çalışanlar da eklendiğinde 10 milyonu buluyor. Düzenleme tamamlandığında milyonlarca Bağ-Kurluya ek olarak ev kadınlarına da erken emeklilik yolu açılmış olacak.
Madde Madde Düzenlemenin İçeriği
Erken emeklilik sürecinin nasıl olacağını madde madde anlatan Karakaş, şunları belirtti:
- Sigorta türleri: Kadınlardan işçi olarak çalışanlar 4/1-a (SSK), memur olarak çalışanlar 4/1-c (Emekli Sandığı), esnaf-sanatkâr, iş yeri sahibi, şirket ortağı olanlar ise 4/1-b (Bağ-Kur) kapsamında emekli olmaktadır.
- Ev kadınlarının isteğe bağlı sigortası: Ev kadınlarının çalışmadan emekli olabilmeleri için her ay kendi primlerini isteğe bağlı olarak ödemeleri hâlinde emeklilik mümkün. İsteğe bağlı sigortalı olmanın şartları son derece basit kurallara tabi tutulmuştur. Bu sigortaya tabi olan kadınlar hem emeklilikten hem de genel sağlık sigortası yardımlarından faydalanacaktır.
- Devlet katkısı ve maliyet avantajı: Yapılacak düzenleme ile birlikte bugün itibarıyla SGK’ya her ay ödenmesi gereken 8.321,76 TL’nin 2.774 TL’si devlet tarafından karşılanacaktır. Dolayısıyla kadınlar yıllık 33.288 TL daha az maliyetle sigortalılıklarını devam ettirme avantajı yakalayacak.
- Yıpranma hakkı ve çocuk sayısına göre düzenleme: Ev hanımlarına çocuk sayısına göre yıpranma hakkı verilerek hem daha fazla prim elde etmeleri hem de daha erken emekli olmaları sağlanacak. Yapılacak düzenlemede ev kadınlarına çocuk sayılarına %30, %60, %90 gibi oranlarda yıpranma hakkı verilmesi söz konusudur; yıpranmanın üst sınırının %90’ı aşması beklenmiyor. Yıpranma oranlarına göre ev kadınları hem ilave prim hakkı kazanacak hem de yaştan indirim yapılarak daha erken emeklilik imkânlarına kavuşabilecektir.
Örnek Uygulama
Karakaş bir misalle somutlaştırdı: 3 çocuklu bir anneye %90 yıpranma hakkı verilmesi hâlinde, bu anne 10 yıl prim ödemişse 3.600 gün (3600+900) yerine 4.500 gün primi sayılacaktır. Diğer yandan ilk sigorta başlangıcı ve ödeyeceği prime göre yaşı düşecektir. Örneğin normal şartlarda 58 yaşında emekli olması gereken bir kadın, yıpranma ile 3 yaş daha erken, 55 yaşında emekli olabilecektir.