CHP Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe, partisinin genel merkezinde 2026 bütçesine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Karatepe, enflasyon, işsizlik, vergi yapısı ve kamu harcamalarının önceliklendirilmesi konusunda ciddi eleştiriler yöneltti.
Karatepe enflasyonun ve işsizliğin yüksek seyretmesine dikkat çekerek, mevcut ekonomik tablonun vatandaşın hayatında hissedilir olumsuz etkiler yarattığını vurguladı. Konkordatoların artışı ve özellikle tekstil sektöründe yaşanan istihdam kayıpları, ekonomik kırılganlığın somut örnekleri olarak öne çıktı.
Vergi Adaleti ve Öneriler
2026 bütçesinde dolaylı vergilerin payının yüksek olması eleştirildi. Karatepe, dolaylı vergilerin (KDV, ÖTV vb.) toplam vergi gelirleri içindeki payının azaltılması gerektiğini belirtti; bütçede bu payın yaklaşık %63 olarak yer aldığını söyledi. Buna karşın kurumlar vergisi payının görece düşük kaldığına dikkat çekti.
CHP’nin vergi politikası önerileri arasında, gelir vergisinde ilk dilimin yoksulluk sınırının üzerine çekilmesi yer alıyor. Karatepe, böylece düşük gelirli vatandaşların vergi yükünün hafifletileceğini ve vergi adaletinin sağlanacağını savundu. Ayrıca kira, eğitim, sağlık ve ulaştırma gibi temel harcama kalemlerinin vergi matrahından düşülebilmesine olanak tanıyacak düzenlemeler vaat edildi; mevcut teknolojinin bu süreçleri kolaylaştıracağı vurgulandı.
Şeffaflık, Vergi Cennetleri ve Vergi Harcamaları
Vergi cennetleri ile ilgili yasada öngörülen listenin yayınlanmamasına tepki gösterildi. Karatepe, 2006’dan beri uygulanabilir hale getirilmeyen düzenlemenin, bu ülkelere giden kaynakların kimler tarafından kullanıldığına dair şüpheleri artırdığını ifade etti.
Karatepe ayrıca, bütçede yer alan vergi harcamalarının (2026 için yaklaşık 3,6 trilyon lira) şirketlere yönelik kolaylıklar sağladığını, bunun vatandaşın omuzlarına yük bindirdiğini savundu. 2024’te bütçelenenden çok daha fazla verginin alınmaktan vazgeçildiğinin görüldüğünü belirtti.
Kamu Harcamaları: Faiz, Şehir Hastaneleri ve Köprü-Otoyol Garantileri
2026 bütçesinin gider tarafında faiz ödemelerinin öne çıktığını, bunun nedeniyle kamusal hizmetlere daha az kaynak ayrıldığını iddia etti. Şehir hastaneleri için 2026’da öngörülen ödemelerin yüksekliği örnek gösterildi; hastaneler için hem hizmet alımı hem de kira niteliğinde yatırımların büyük bir pay kapladığı belirtildi.
Karayolları bütçesindeki garanti ödemeleri ve kamu-özel işbirliklerine ayrılan kaynaklar eleştirildi. Karatepe, köprü ve otoyolların özelleştirilmesine karşı çıkarak, gişelerin devrinin halkın ulaşım hakkını zedeleyeceğini savundu ve gişelerin kaldırılmasının hedeflendiğini söyledi.
Eğitim, Tarım ve Sosyal Güvenlik
Eğitime ayrılan kaynakların yetersizliği ve bunun gençlerin eğitimden kopmasına yol açtığı belirtildi. TÜİK verilerine göre 15-34 yaş aralığında ekonomik sebeplerle eğitimini bırakan yaklaşık 831 bin kişinin olduğu anımsatıldı; eğitime daha fazla yatırım yapılması gerektiği vurgulandı.
Tarım politikasının ihmal edildiği; tarıma ayrılan payın milli gelire oranının düştüğü ifade edildi. Tarımsal üretim potansiyeline rağmen ithalat yoluyla arz sağlama yaklaşımı eleştirildi ve bunun kabul edilemez olduğu kaydedildi.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerinin, gelirlerin giderleri karşılama oranının bütçe hedefleriyle uyumlu olduğunu gösterdiğini belirtti. Buna karşın emekli aylıklarının düşük kaldığı, en düşük emeklilik maaşının açlık sınırının altında olduğuna dikkat çekildi.
Program ve Taahhütler
Karatepe, CHP iktidarında gelir dağılımında adalet sağlayacak, refahı artıracak ve kamusal hizmetleri önceleyen bir programı hızla uygulamaya koyacaklarını söyledi. Yapılması gerekenlerin planlı, uzun vadeli ve toplumun refahını merkeze alan politikalar olduğunu vurguladı.
Öne çıkan talepler ve vaatler:
- Gelir vergisinde ilk dilimin yoksulluk sınırının üzerine çıkarılması,
- Temel harcamaların (kira, eğitim, sağlık, ulaşım) vergi matrahından düşülebilir hale getirilmesi,
- Vergi cennetleri listesinin yayımlanması ve şeffaflığın sağlanması,
- Şehir hastaneleri ve kamu-özel işbirlikleri kaynaklarının gözden geçirilmesi; gişelerin kaldırılması yönünde adımlar atılması,
- Eğitim ve tarıma daha fazla kaynak ayrılması.
Karatepe, mevcut ekonomik tercihler sonucunda ortaya çıkan tabloyu iktidarın seçimi olarak değerlendirdi ve CHP’nin alternatif programıyla bu durumu değiştireceklerini ifade etti.