Avrupa Komisyonu ve Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell Fontelles, tüm Akdeniz coğrafyasını kapsayacak yeni bir girişimi tanıttı. “Akdeniz Paktı” olarak duyurulan bu strateji, bölge ülkeleri arasında ekonomik, kültürel ve güvenlik alanlarında karşılıklı bağı güçlendirmeyi hedefliyor. Bu kapsamlı vizyon, ortak tarih, kültürel bağlar ve geçmiş iş birliklerinden güç alarak bağlantılı, dirençli ve güvenli bir Ortak Akdeniz Alanı oluşturmayı amaçlıyor.
Pakt’ın temelinde, Avrupa Birliği ile Akdeniz’in güney kıyılarındaki ülkeler arasında ortak sahiplik, ortak yaratım ve ortak sorumluluk ilkeleri yatıyor. İnsan odaklı bir yaklaşım benimseyen girişim, yalnızca diplomatik bir çerçeve değil, aynı zamanda somut ekonomik projeler ve toplumsal kalkınma adımları içeren dinamik bir program olarak kurgulanıyor.
Üç Temel İş Birliği Alanı
Yeni pakt kapsamında, Avrupa Birliği ve bölge ortakları üç temel eksen üzerinde çalışacak:
- İnsan ve toplumsal gelişim: Gençler, kadınlar ve küçük işletmelerin ekonomik hayata katılımını artıracak fırsatlar yaratılması.
- Sürdürülebilir ve entegre ekonomiler: Temiz enerji üretimi, özel yatırımların teşviki ve yeşil dönüşüm alanlarında iş birliği.
- Güvenlik ve göç yönetimi: Deniz güvenliği, altyapı dayanıklılığı ve dış müdahalelere karşı bölgesel savunma mekanizmalarının güçlendirilmesi.
Pakt yalnızca Akdeniz ülkeleriyle sınırlı kalmayacak. Körfez ülkeleri, Sahra Altı Afrika, Batı Balkanlar ve Türkiye gibi komşu bölgeler de sürecin doğal paydaşları olarak iş birliğine davet edilecek.
Uygulama Süreci ve Zaman Çizelgesi
Taraf ülkelerin paktı Kasım 2025’te Barselona Süreci’nin 30. yıl dönümünde onaylaması planlanıyor. Onay sonrası, süreci yönlendirecek özel bir Eylem Planı hayata geçirilecek. Bu planın 2026 yılının ilk çeyreğinde yayımlanması ve katılımcı ülkeler ile paydaşların rollerinin belirlenmesi bekleniyor.
Dinamik yapısıyla zaman içinde yeni girişimlerin ekleneceği öngörülen plan; bölgesel örgütlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve özellikle gençlerin sürece aktif katılımını teşvik edecek. Avrupa Birliği kurumları ise ilerleme raporlarıyla düzenli olarak bilgilendirilecek.
Akdeniz Paktı, kapsayıcı yapısı ve uzun vadeli vizyonuyla, bölge ülkeleri arasında sürdürülebilir barış, refah ve dayanışma için yeni bir sayfa açmayı hedefliyor.